Janine Jansen - Bach is de hoogste bergtop

‘Met Bach ben ik in de buik van mijn zingende moeder tot wasdom gekomen. Mijn vader, Jan Jansen, was organist van de Utrechtse Domkerk, waar ook mijn grootvader van moederszijde cantor was. Als klein meisje ging ik met mijn vader mee als hij zaterdagmiddagconcerten speelde, zo leerde ik de orgel- en koorwerken kennen. Soms zong ik mee in het kerkkoor, of ik speelde met mijn broers in het orkestje. Mijn moeder, Christine Kooij, is sopraan. Ze heeft niet gekozen voor een professionele carrière, zoals mijn oom Peter Kooij die een bekende Bach-zanger is. Maar toen ik in 2012 trouwde met de Zweedse cellist en dirigent Daniel Blendulf, zong ze. Bach natuurlijk, samen met de rest van de familie.’

Met Bach ben je je hele leven bezig

‘Met Bach ben je je hele leven bezig. Zijn muziek is perfect, alles klopt, tot in het kleinste detail. Dat zie je nergens anders, behalve in de natuur. Ik ben dol op de Zwitserse bergen, als kind kwam ik er al. Tegenwoordig woon ik er en geef ik les aan het conservatorium in Sion. Misschien daarom vergelijk ik Bach met de hoogste bergtop. Elke kleinere bergtop brengt je dichter bij die top, bij de perfectie. Maar de top zelf, die is onbereikbaar; ik ben geen klimmer. En misschien moet die top ook wel onbereikbaar blijven, en ongrijpbaar. Iets om over te dromen en te fantaseren, inspiratie in te vinden.’

Van mijn vader heb ik veel over Bach geleerd

‘Van mijn vader heb ik veel over Bach geleerd. Vroeger thuis speelde ik met hem de sonates voor viool en klavecimbel, naast ander barokrepertoire. En ook nu doen we dat nog met enige regelmaat. Ik ben heel blij dat hij meedoet aan de openingsavond in de Kleine Zaal, samen met mijn man Daniel op cello en altviolist Timothy Ridout. Met Daniel en Timothy speel ik een dag later in de Grote Zaal de Goldberg-variaties, in de bewerking voor drie strijkers van Dmitry Sitkovetsky.’ ‘Dirigent Iván Fischer stelde voor het Budapest Festival Orchestra een nieuwe passie samen, met naast werk van hemzelf en traditionele muziek ook delen uit Bachs Matthäus-Passion. Ik zal die avond een klein gastoptreden verzorgen.’

Janine Jansen en Amsterdam Sinfonietta in de Grote Zaal © Eduardus Lee

‘Tijdens het slotconcert speel ik Bach-concerten met Amsterdam Sinfonietta. De samenwerking met het strijkorkest en violist en artistiek leider Candida Thompson duurt al zo’n twintig jaar, we kennen elkaar door en door. Met hen werken is altijd een feest. Er is veel ruimte voor experiment, sommige ideeën ontstaan op het podium. Het wederzijdse vertrouwen vormt de basis om vrij te kunnen musiceren.’

Dé ultieme uitvoering bestaat niet. Het is een zoektocht die nooit ophoudt

‘Dé ultieme uitvoering bestaat niet. Het is een zoektocht die nooit ophoudt. Dat geldt voor alle componisten, maar voor Bach in het bijzonder. Je ontwikkelt je als persoon continu. Een nieuw instrument bijvoorbeeld kan heel bepalend zijn. Sinds een paar jaar speel ik op de Shumsky-Rode-Stradivarius uit 1715, een viool met een enorme diepte. Ineens klinken dingen anders. Het inspireert me om nieuwe klankkleuren te ontdekken.’

Ik voel me sterk verbonden met de historie van Het Concertgebouw, met de akoestiek

‘Het Concertgebouw is voor mij als thuiskomen. Ik voel me sterk verbonden met de historie van de plek, met de akoestiek. Die creëert om elke toon een fluwelen randje. Of je er met een groot orkest speelt of, zoals nu met Bach, in kleine bezetting, het werkt. De enorme zaal krijgt dan ineens iets kleins, iets intiems. De geniale muziek van Bach, op dat geweldige podium, omringd door dierbare partners en het warme, vertrouwde publiek – ik heb er ongelooflijk veel zin in.’