‘Schenken is nu relevanter dan ooit’ - interview met Jolien Schuerveld Schrijver

Ach, mein Sinn, Wo willst du endlich hin? Ach mijn geest, waar wil je uiteindelijk heen?, zingt de tenor in Bachs Johannes-Passion. Zo’n vraag krijgt een twaalfjarige scholiere uit Heemstede niet dagelijks. Maar er loopt ‘een rechte lijn’, zegt Jolien Schuerveld Schrijver, tussen deze muziek en haar werk als directeur van Het Concertgebouw Fonds, de steunstichting van Het Concertgebouw. ‘Wie neemt er een klas met kinderen mee naar de Johannes-Passion in de Grote Zaal? Onze schooldirecteur deed het. En op mij liet deze avond een onuitwisbare indruk achter. Elk jaar bezocht ik daarna een van Bachs passies, vaak hier in Het Concertgebouw.’

Na een studie rechten in Rotterdam keerde Schuerveld Schrijver halverwege de jaren tachtig terug naar Amsterdam en naar Het Concertgebouw, waar ze getuige was van de beroemde en beruchte masterclass aan vier sopranen door Elisabeth Schwarzkopf. ‘Adembenemend’, vond ze het. ‘Voor de pauze was het tenenkrommend. Toen wilden we alleen maar dat Schwarzkopf de zangeressen met rust zou laten. Ze was genadeloos. Maar daarna zongen zij de Vier letzte Lieder van Richard Strauss en stroomden de tranen mij over de wangen. We wandelden na afloop naar huis, destijds in de Beethovenstraat, waar we op het balkon gingen zitten. Aan de andere kant van de binnentuin begon iemand een van de vier Straussliederen te fluiten. We wisten niet wie, maar het schiep een enorm gevoel van verbinding.’

Slecht vijf procent van de inkomsten van Het Concertgebouw is afkomstig uit gemeentelijke subsidie

Verbinding is een woord dat vaker valt als het om Het Concertgebouw gaat. Als directeur van Het Concertgebouw Fonds probeert Schuerveld Schrijver ervoor te zorgen dat Nederlands beroemdste zaal behouden blijft voor toekomstige generaties. Dat vereist veel vindingrijkheid. Slecht vijf procent van de inkomsten is afkomstig uit gemeentelijke subsidie. De overige vijfennegentig procent moet het gebouw zelf genereren. ‘De coronacrisis brengt de continuïteit van Het Concertgebouw ernstig in gevaar. Schenken is daarom nu relevanter dan ooit’, zegt Schuerveld Schrijver.

Schuerveld Schrijver deed ervaring op als fondsenwerver bij het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Rijksmuseum. Ze bedacht het Fonds op Naam, waarbij particulieren hun schenking kunnen verbinden aan een zelf uitgekozen bestemming, iets dat hun zeer na aan het hart ligt. De komst van de composer in residence naar Het Concertgebouw is daar een voorbeeld van. Maar ook het Fonds voor de Kleine Zaal en het Wereldberoemde Symfonieorkesten Fonds, dat het blijvend mogelijk maakt dat internationale toporkesten naar Amsterdam komen. De afgelopen jaren zijn daarnaast verschillende fondsen voor muziekeducatie in het leven geroepen. Ook maakt Het Concertgebouw Fonds de renovaties van het monumentale pand mogelijk.

‘Geven om door te geven’ is het motto

‘Geven om door te geven’ is het motto. En dus bestookt Schuerveld Schrijver de burelen steeds opnieuw met nieuwe ideeën – niet alleen om geld in te zamelen, maar ook om Het Concertgebouw aantrekkelijk te maken voor alle generaties. Enkele jaren geleden verwonderde zij zich over het feit dat mensen in hun testament nauwelijks geld nalieten ten behoeve van Het Concertgebouw Fonds. Ze initieerde De Toegift onder het credo Muziek in uw testament. ‘Elke bijdrage is welkom, klein of groot.’

Wie de voorgevel van Het Concertgebouw in de lentezon ziet glanzen, zou bijna denken dat het instituut zichzelf wel kan redden. Het monument ademt grandeur. Maar niets in minder waar. Donkere wolken pakken zich boven het gebouw samen. Er zal keihard moeten worden gewerkt om het gebouw en de programmering na de crisis weer op peil te brengen. Particulieren lieten deze muziektempel verrijzen en dragen het sindsdien. En op hen blijft Het Concertgebouw voor zijn voortbestaan ook nu het meeste aangewezen.