Veendaal & Van Duikeren geven zich bloot

Het was wel even wennen voor Marcel Veenendaal. ‘Met DI-RECT is het soms letterlijk en figuurlijk vuurwerk: veel geluid, springende mensen, een golf van energie. Dat is heerlijk. Maar het is ook fijn om eens zonder oortjes, zenders en clicktrack gewoon naast de piano te staan en mooie liedjes te zingen. De intensiteit is hetzelfde, maar zit aan de andere kant van het spectrum.’

We zijn elkaar dierbare liedjes blijven toesturen

Wat begon met een eenmalig gastoptreden van de frontman van rockband DI-RECT bij het jazzkwartet JVD4 van Jan van Duikeren, bleek verslavend. ‘Marcel zong één liedje en dat was meteen raak’, aldus Van Duikeren. ‘Het stond ook binnen negen minuten op de band. Voor de vorm – en omdat hij helemaal uit Den Haag naar Hilversum was komen rijden – hebben we nog een paar takes gedaan, maar het bleef bij de eerste. Vervolgens zijn we elkaar dierbare liedjes blijven toesturen. Nummers waar we een persoonlijke band mee hebben, die ons recht in het hart raken.’ Het mondde uit in een album met louter ballads, A Love Unveiled, en een uitverkochte tournee die ze afsloten in de Kleine Zaal van het Concertgebouw.

De twee zijn geen onbekenden van elkaar. Terwijl Van Duikeren meestal op jazzpodia en in concertzalen opereert – met onder andere de New Cool Collective Big Band, Candy Dulfer en het Jazz Orchestra of the Concertgebouw – is hij ook een van de blazers bij liveoptredens van DI-RECT. Ze kennen allebei de impact van het grote geluid. Nu is de bezetting aanmerkelijk kleiner en klinkt de muziek ingetogener.

Kwetsbaar

‘Het is kwetsbaar en ontzettend spannend om het zo klein te houden. We geven onszelf bloot. In het begin was ik echt zenuwachtig, alsof je voor het eerst bij je schoonouders langsgaat en eigenlijk een scheet moet laten. Behoorlijk ongemakkelijk.’ Veenendaal genoot van die spanning: ‘Denk aan de opwinding als je, na een paar dagen nachtvorst, aan de rand van het ijs staat. Je voelt even, en dan ineens waag je de oversteek. Dat je gewoon gaat, vol vertrouwen. Dan vlieg je.’

In het begin was ik echt zenuwachtig, alsof je voor het eerst bij je schoonouders langsgaat

De uitdaging zit hem in de spanningsboog, volgens Van Duikeren. ‘Met alleen maar langzame stukken moet je toch duidelijk verschil in tempo aanbrengen, anders wordt het één lange brei.’ Eén van die nummers is Lilac Wine. ‘Toen ik dat voor het eerst hoorde in de uitvoering van Nina Simone, dacht ik dat ik door de grond ging,’ vertelt Van Duikeren. ‘Dat vertolkte zo’n sterk gevoel – melancholiek, blij en verdrietig tegelijk. Alle vragen die het leven je stelt, dienen zich aan. Niet allemaal tegelijk, maar meanderend door de tijd. Je wordt heen en weer geslingerd.’

‘Dat gevoel heb ik in onze versie geprobeerd te vangen door in het tussenstuk, een bugelmelodie, de begeleiding wisselend van mineur naar majeur te laten gaan. Steeds denk je dat je er bent, en dan gaat het weer verder. Dat geeft een gevoel van drijfzand. Als Marcel dan begint te zingen, pakt het je meteen. Ik heb er lang aan gesleuteld. Omdat er al zulke bijzondere versies bestaan – ook die van Jeff Buckley kennen veel mensen – moest het wel echt iets toevoegen. Het is een van mijn favorieten geworden.’

Onderlinge chemie

‘Tussen dat soort diepe emoties staat dan weer Happiness’, licht Veenendaal toe. ‘Dat ontdekte ik toevallig op het enige album van Molly Drake, de moeder van Nick. Ik vond het meteen aanstekelijk, met eindeloos over elkaar heen rollende en buitelende lijntjes. Voor mij gaat dat erover dat het leven niet altijd groots en meeslepend hoeft te zijn, dat je ook soms gewoon simpel een beetje gelukkig kunt zijn. Dat gun je iedereen.’

‘De sterke onderlinge chemie is iets ongrijpbaars’, vindt Van Duikeren. ‘Alle bandleden zijn fan van de anderen. We vertrouwen elkaar, je weet dat je nieuwe ideeën in goede handen zijn. Als ik een lijn inzet of een noot heel lang laat liggen, weet ik dat Karel [Boehlee, pianist] daar iets speciaals mee gaat doen.’

Het is een reis die we samen maken, waar we het publiek bij uitnodigen

Veenendaal: ‘Doordat ik zelf heel dicht bij de melodie blijf, laat dat veel ruimte voor de anderen om te kleuren met waanzinnige akkoorden of ritmes. Het is een reis die we samen maken, waar we het publiek bij uitnodigen. Soms geniet ik het meest van de momenten waarop ik niet zing, maar alleen luister.’ ‘Ik ken weinig mensen die zo goed met stilte om kunnen gaan,’ zegt Van Duikeren. ‘Dat is bijzonder.’

Soms geniet ik het meest van de momenten waarop ik niet zing, maar alleen luister

In september keren ze nog eens terug, in de Grote Zaal dit keer. Veenendaal: ‘Eerlijk gezegd was ik nog niet vaak in Het Concertgebouw geweest. Als je dan op weg naar de kleedkamers foto’s ziet van al die helden op dat uitstekende puntje van het podium – Miles Davis met die voorovergebogen nek, maar ook Aretha Franklin – dat is wel wat, hoor.’ Van Duikeren, die er nog net geen kind aan huis is: ‘Wat voor geweldige concerten ik hier al heb mogen meemaken… Die geschiedenis voel je.’

‘Dat is intimiderend op een goede manier,’ vindt Veenendaal. ‘Want wat is er mooier dan het mysterieuze Come Wonder With Me, waarmee ik vroeger mijn kinderen in slaap neuriede, daar op precies die plek te delen met al die mensen?’