Historie
do 21 okt 2021 - Tekst: Het Concertgebouw
De aanleiding
Het is 15 september 1881. In Amsterdam komen zes illustere burgers bij elkaar om een 'Voorloopige Commissie tot het bouwen van een concertzaal' in het leven te roepen. De Parkzaal in de Plantage staat op het punt gesloopt te worden, Felix Meritis is te klein, het Paleis voor Volksvlijt oncomfortabel en berucht om de slechte akoestiek. Enkele maanden eerder had het Weekblad De Amsterdammer de beschamende staat van het hoofdstedelijke muziekleven aan de kaak gesteld. 'Terwijl in het buitenland de bestuurders van alle zichzelf respecterende steden voor goede concertzalen zorgen, voert onze overheid het noodlottige woord kunst is geen regeringszaak in haar schild', berichtte het weekblad.
Het begin
Voor de keuze van een locatie gaat de commissie te rade bij Pierre Cuypers, architect van het in aanbouw zijnde Rijksmuseum. Hij bemiddelt bij de aankoop van een terrein in de buurt van het nieuwe museum, net buiten de gemeentegrens, midden in de weilanden van Nieuwer-Amstel. Op 7 maart 1882 liggen de plannen op tafel voor een Naamloze Vennootschap met een kapitaal van destijds f 400.000.-, waarvoor aandelen à f 1000.- te koop worden aangeboden. Op 8 juli 1882 is de oprichting van de N.V. Het Concertgebouw is een feit, hoewel nog voor slechts f 250.000.- aan aandelen is ingetekend.
De bouw
Een specifieke bouwstijl wordt niet verlangd, als het geheel maar past op een terrein van 130 bij 55 meter, niet meer gaat kosten dan f 300.000.-, en ruimte biedt aan ongeveer 2000 toehoorders. Na enig geharrewar wordt gekozen voor het ontwerp, in vereenvoudigde vorm, van Amsterdams best beklante architect, Adolf Leonard (Dolf) van Gendt, schepper van onder meer de Hollandsche Manege, Frascati, De IJsbreker en de Galerij van het Paleis voor Volksvlijt.
De opening
Eind 1886 is Het Concertgebouw voltooid. Door gebrek aan vertrouwen van de geldschieters en de nodige strubbelingen met de gemeente Nieuwer-Amstel, onder meer over het dempen van een slootje, de bestrating van de toegangswegen en de levering van straatverlichting, kan het langverwachte gebouw echter pas op woensdag 11 april 1888 feestelijk worden ingewijd.
125 jaar in Beeld en Geluid
In het Jubileumjaar 2013 maakte instituut Beeld en Geluid maandelijks een filmpje waarin een decennium uit de geschiedenis van Het Concertgebouw in beeld en geluid werd uitgelicht. Deze filmpjes, boordevol prachtig historisch filmmateriaal, kunt u hier terugkijken op YouTube.
