Gerbrich Meijer: ‘Op het podium telt alleen het moment’

Een kwartier voor het afgesproken tijdstip zit Gerbrich Meijer al klaar voor het interview. Het tekent haar professionaliteit. ‘Ik streef naar het hoogste niveau. Ook bij concerten zorg ik dat ik ruim op tijd ben, dan heb ik zo min mogelijk stress.’

Vandaag is ze samen met de andere Jonge Nederlanders in Het Concertgebouw voor een kennismakingsprogramma. Er zijn workshops, een ontmoeting met de directie en foto- en video-opnames. De dag wordt besloten met een openbare masterclass onder leiding van acteur en regisseur Gijs Scholten van Aschat. Die gaat nu eens niet over muziek, maar over hoe je je als musicus presenteert.

Hoe maak je contact met je publiek? Die vraag houdt haar bezig, vertelt Meijer met noordelijke tongval. ‘Twee jaar geleden toerde ik met mijn One Woman Show. Toen ontdekte ik pas echt wat interactie kan doen. Ik hoop daar vandaag meer van te leren. Zo zou ik wel willen weten: hoe stel je een vraag aan het publiek?’

Carte blanche

Binnenkort staat ze met haar Jonge Nederlanders-concert in de Kleine Zaal. ‘Bij zo’n carte blanche gaan in mijn hoofd alle lampjes branden.’ Ze nodigde fluitist Joachim Becerra Thomsen en pianist Ramon van Engelenhoven uit voor een theatraal programma samen waarin ‘thuis-zijn’ de rode draad vormt. ‘Als musicus ben je veel aan het reizen. Toen ik een paar maanden geleden afstudeerde, realiseerde ik me dat ik de afgelopen tien jaar op drie plekken heb geleefd: Denemarken, de Verenigde Staten en Nederland. Wat betekent een thuis? En welke muziek past daarbij?’

Wat betekent een thuis? En welke muziek past daarbij?

Eén van de stukken is Moods voor fluit, klarinet en piano van de Amerikaanse componist Florence Price. ‘Ik ontdekte dit werk toen ik op YouTube op zoek was naar nieuwe muziek. Het werd twee jaar geleden bij toeval gevonden in een appartement in Chicago.’ Het kostte haar de nodige moeite om aan de muziek te komen, zegt Meijer. Maar twee weken geleden lag de partituur dan toch in haar brievenbus.

Van Winsum tot Los Angeles

Thuis, dat was voor Meijer oorspronkelijk het Groningse Winsum, waar ze opgroeide als dochter van een Friese moeder en een Drentse vader. Op haar achtste hoorde ze op een voorspeelavond van haar pianospelende zus voor het eerst een klarinet. Ze was direct verkocht. ‘Vraag me niet waarom.’ Na het gymnasium vertrok Meijer naar Kopenhagen om daar aan het conservatorium te studeren bij John Kruse. Haar master deed ze in Los Angeles bij Yehuda Gilad. Tegenwoordig woont zij weer in de Deense hoofdstad, samen met haar Franse vriend, die klarinetreparateur is.

Is Kopenhagen nu haar thuis? Meijer aarzelt. ‘Hoe langer je ergens woont, hoe meer je je de cultuur eigen maakt. Ik spreek vloeiend Deens. Maar je haalt Nederland niet uit de Nederlander. En zo groot is het cultuurverschil niet.’ Dat was in Los Angeles wel anders. ‘In de vier jaar dat ik er woonde heb ik me nooit helemaal thuis gevoeld. Misschien omdat ik onbewust besefte: ik ga toch terug naar Europa.’

Verhaal vertellen

Vanuit Kopenhagen bouwt Meijer aan haar carrière, met solo-optredens, orkesten, kamermuziek en lesgeven. ‘Wanneer ik wist dat ik klarinettist wilde worden? Dat is geleidelijk zo gegroeid. Die klarinet was er aldoor wel, maar ik had ook naar de universiteit kunnen gaan. Geschiedenis studeren bijvoorbeeld, net als mijn ouders.’

Ook zonder klarinet had ik gelukkig kunnen zijn

‘Ik hoef niet zo nodig op een voetstuk te staan. Ook zonder klarinet had ik gelukkig kunnen zijn. Ik zou willen dat mensen mij niet alleen zien als klarinettist, maar als een persoon die verhaal te vertellen heeft. Het gaat mij erom mensen te raken, op een authentieke manier.

Niet één weg

‘Vijf jaar geleden had ik niet kunnen bedenken dat ik nu zo’n vrij en artistiek leven zou hebben. Te vaak wordt gedacht: je doet conservatorium, je krijgt je een orkestbaan en je koopt een huis. Maar er is niet één weg. Ik ben blij dat ik kan doen wat bij mij past, ook al moet ik er keihard voor werken en brengt het onzekerheid met zich mee.’

Ter ontspanning doet Meijer aan zwemmen en hardlopen. ‘Je kunt in Kopenhagen ’s zomers heerlijk buiten zwemmen in de kanalen.’ Zo’n twee keer per week zit ze zelf in de concertzaal. ‘Waarom boeit een concert mij? Luister ik anders als iemand iets over de muziek vertelt? Dat te ervaren werkt inspirerend. Ik ga niet alleen naar klassiek, ook naar pop. Laatst was ik samen met mijn vriend en zijn familie bij Beyoncé in Parijs. Dat was echt een bucketlist-moment.’

‘Musicus zijn is zoveel meer dan alleen je toonladders heel snel kunnen spelen. Dat probeer ik ook op mijn leerlingen over te brengen. Het mentorschap ervaar ik als heel waardevol. Door zo precies mogelijk uit te leggen wat wel of niet werkt, leer ik zelf ook weer enorm veel.’

Musicus zijn is zoveel meer dan alleen je toonladders heel snel kunnen spelen

‘Ik kan eindeloos nadenken over de interpretatie van de allerlaatste 32ste-noot op de vierde tel van maat 38. Dat geldt voor alle musici, denk ik. Het heeft iets obsessiefs. Maar tijdens een concert valt dat weg, dan telt alleen het moment.’

Vijf bananen

‘Zenuwachtig voor een optreden ben ik altijd. Ik heb mij erbij neergelegd: als je leert omgaan met die adrenaline, leer je ook hoe je kunt pieken. Voordat ik het podium opga doe ik ademhalingsoefeningen. En ik heb altijd twee bananen in mijn tas. Dat was een tip van mijn Amerikaanse leraar: in bananen zitten goede energieën, ze helpen je zenuwen in bedwang te houden.’ Ze lacht: ‘Voor een concert waar ik erg nerveus voor was at ik eens vijf bananen. Ik had twee dagen buikpijn. Dat nooit weer.’

Zenuwachtig voor een optreden ben ik altijd

Die avond staat Meijer tijdens de masterclass op het podium van de Kleine Zaal. ‘Wie is er weleens jaloers?’, vraagt ze aan de zaal. ‘Nou ik wel, als mijn vriend weer eens eerder thuis is dan ik. Of op strijkers en pianisten omdat Bach voor hen wél muziek componeerde.’ Het is haar introductie tot een Bachhommage van de in 2021 overleden Hongaar Béla Kovács – een van de componisten die Meijer ook uitkoos voor haar Jonge Nederlanders-programma. Haar sprankelende persoonlijkheid en innemende spel smaken naar meer.