Rituelen: Harm Coolen (Weval)

Opening ADE

‘Het openen van het Amsterdam Dance Event in Het Concertgebouw is voor ons een droom die uitkomt, het is zo’n iconische plek. Nu hebben we nog nooit voor een seated publiek opgetreden, maar we vinden dat juist extra leuk. Ik denk dat het publiek geduldiger is, meer gefocust op de muziek. Natuurlijk is het heel anders om hier te spelen dan in Paradiso of op Lowlands, waar je toch te maken hebt met een kortere spanningsboog. We gaan voor dit concert dan ook een heel nieuw programma neerzetten. Daarmee maken we het inderdaad nog spannender voor onszelf, maar we houden er niet van om onszelf te herhalen. We zijn van huis uit allebei enorm fan van Simeon ten Holt. Ik hoop dat we dat dromerige en repetitieve in de set kunnen brengen.

Het is wel doodeng om in Het Concertgebouw te spelen. Wij zijn ooit thuis begonnen met muziek maken op een laptopje. Ook al hebben wij ons wel altijd ontwikkeld, zijn we geen muzikanten in de klassieke zin van het woord. We voelen ons dus een beetje een vreemde eend in de bijt.’

Van studio naar podium

‘Als producers zijn we gewend om hele dagen in de studio te hebben om een bepaald melodietje te vinden. We doen soms honderden takes voordat we voelen dat er iets bijzonders ontstaat. Het is eindeloos schaven, experimenteren en componeren. Om van de studio naar het podium te gaan, moet je best wat overwinnen.

Eerst konden we niet zo goed accepteren dat je live fouten kan maken. En dat die paar noten waar we nu juist twintig uur aan hebben geschaafd, op het podium opeens anders klinken. Maar het gaat om controle loslaten en om risico nemen – en natuurlijk ook om ervaring. Het perfectionisme, dat er nog wel steeds is, heeft een stap teruggezet. Wat je daarvoor terugkrijgt is spanning, en dat voelt het publiek ook: niemand vindt het leuk als het helemaal af klinkt, want dan kun je net zo goed naar een plaat gaan luisteren. Het experiment blijft, ook op het podium. We maken de set zo dat er hoofdstukjes zijn van vrijheid. Het is belangrijk dat die vrijheid in de muziek zit, want dan kan er iets bijzonders gebeuren.’

Van duo naar band

‘Merijn en ik werken al heel veel jaren als duo samen, maar sinds een tijdje spelen we met een complete band. Dat was in de eerste plaats een muzikale keus, omdat we meer popinvloeden wilden verwerken in onze elektronische muziek. Maar het sociale aspect is ook belangrijk. Want Merijn en ik zien elkaar fulltime, en na een tijdje waren we daar ook wel een beetje klaar mee. Begrijp me goed, we kunnen het echt goed met elkaar vinden en ik kan me niemand anders voorstellen met wie ik dit zou kunnen doen, maar te veel tijd met elkaar doorbrengen is voor niemand goed.

Dat we nu met een band spelen, maakt ook dat we andere rituelen krijgen. Merijn en ik waren gewend om samen in een club aan te komen, daar onze kabeltjes in te pluggen en direct te gaan spelen. Het spelen met een band van vijf man is ontzettend leuk, maar we zijn veel meer tijd kwijt met reizen en soundchecken. We hebben nu zoveel meer werk en verdienen zoveel minder geld, we lachen er vaak heel hard om! Het is best een uitgebreide set-up, waarbij elk instrument met kabeltjes aan elkaar is verbonden, als een groot organisch geheel.

We zijn de hele dag aan het bouwen en sjouwen, het is behoorlijk fysiek werk. Je zou het als een last kunnen zien, maar voor is het juist een ritueel geworden waar we best van genieten. Het opbouwen helpt tegen de stress, en omdat we het samen doen is het ook vorm van lol maken met elkaar.

Vlak voor het concert trekken we ons terug met de band en de geluidstechnicus en nemen de set inhoudelijk nog eens door. Het voelt als een vriendengroep, er is nauwelijks hiërarchie. We blijven de spanning wel opzoeken. Ik had bijvoorbeeld nog nooit gezongen, en wist niet of ik dat überhaupt live zou kunnen. Gitaarspelen of zingen is een stuk minder anoniem dan aan knopjes draaien. Voor grote optredens hebben we altijd extreem hoge zenuwen, maar het helpt enorm dat je het samen doet. Iedere muzikant heeft zijn eigen angsten.’

Vertrouwen op de muziek

‘Op het moment van optreden wil ik alleen maar bezig zijn met geloven in de muziek zelf. Muziek is zo een kwetsbaar ding. Op poppodia wordt er best vaak doorheen gepraat, het is lastig om je daarvoor af te sluiten, en kan het spelen soms ook betekenisloos maken. Het is belangrijk dat je vertrouwen hebt in wat je doet. En dat je op het podium vooral zelf ontzettend kunt genieten van de muziek. Als je je te veel zorgen maakt over de reactie van het publiek, dan ben je niet meer bezig met wat je zelf aan het spelen bent maar met wat anderen ervan vinden. Het is zaak om de muziek zijn werk te laten doen.’

Creëren en optreden

‘Als ik zou moeten kiezen, is het maken van een plaat voor mij nog ultiemer dan optreden. Maar, een plaat die alleen maar in de abstractie zou bestaan zonder dat we die fysiek ergens brengen, vind ik een minder vette plaat.

Een jaar of drie geleden hadden we een beetje de lol verloren in het toeren, mede door het vele reizen. We hebben ons toen twee jaar teruggetrokken om te werken aan het nieuwe album en om nieuwe instrumenten en productietechnieken te leren kennen. Ik denk dat dat onze muziek ten goede is gekomen. Als je te veel moet optreden en vooral in bussen en vliegtuigen zit, raak je een beetje afgestompt – dan kun je geen nieuwe dingen meer creëren. Gelukkig hebben we nu de perfecte balans gevonden.

Optreden kan je soms een magisch gevoel geven, je kunt je er echt in verliezen. Maar het gevoel dat je krijgt bij het maken van dat ene nummer is zeker net zo tof. Wij hebben bijvoorbeeld gisteren nog veertien uur in de studio gewerkt aan een nieuw nummer dat helemaal op zijn plek viel. En dan fiets ik echt dolblij naar huis met die nieuwe track op mijn koptelefoon. Die momenten vergeet ik nooit, dat is het leukste van muzikantenbestaan: het creëren van iets uit niets. Die momenten zijn te vergelijken met de meest legendarische optredens.’