Steigers tussen de pluchen stoelen: de Kleine Zaal in verbouwing - deel 1

Van ver klinkt het gejank van een betonboor. In de Kleine Zaal lopen bouwvakkers af en aan. De pluchen stoelen zijn met plastic afgedekt, Slam! FM galmt uit een radio. Wouter van Poppel stapt de bouwplaats op, telefonerend, het plan van aanpak onder zijn arm.

Het zijn drukke tijden, vertelt hij even later zittend op een bankje in een van de foyers. Ook de Artiestenfoyer is in verbouwing, en op het dak zijn onlangs nieuwe warmtepompen geplaatst. ‘De zomer is relatief rustig, dus pakken we stevig door.’

Wensenlijstje

De laatste grote renovatie van de Kleine Zaal was in 2003. De ruimte kreeg toen zijn huidige kleurstellingen. ‘De zaal is prachtig zoals die is, met een geweldige akoestiek. Daar veranderen we niks aan’, benadrukt Van Poppel. Waarom dan toch een verbouwing? ‘De eisen aan theatertechniek worden steeds hoger. Hoe maken we de Kleine Zaal toekomstbestendig voor de komende tien à vijftien jaar? Dát was ons uitgangspunt.’

De zaal is prachtig zoals die is, met een geweldige akoestiek. Daar veranderen we niks aan

Het begon met een wensenlijstje. Elke afdeling binnen Het Concertgebouw had zo zijn eigen behoeften. ‘Zo wilde Educatie meer mogelijkheden voor licht- en theatereffecten. En de afdeling Evenementen, verantwoordelijk voor diners en zakelijke bijeenkomsten, kwam met specifieke logistieke wensen.’

Het resulteerde in het plan van aanpak, in samenwerking met het bureau Theateradvies. Twee aannemers zijn betrokken: Graaff Bouwgroep, gespecialiseerd in monumenten, en Hollander Techniek voor de bekabeling. Ingenieursbureau Peutz waakt over de akoestiek. ‘We boren geen enkel gat zonder dat we dat met hen hebben afgestemd’, verzekert Van Poppel.

Wouter van Poppel: 'Ik vergelijk het met een auto: in een ouderwetse wagen kun je rijden, maar een nieuw model biedt zoveel meer comfort.’

Lichtplan

Een belangrijk onderdeel is het lichtplan. Hans Wolff, die eerder de Grote Zaal onderhanden nam, tekende voor het ontwerp. ‘We zullen straks net als in de Grote Zaal de decoratieve elementen, zoals de pilaren en cartouches, in verschillende kleuren kunnen uitlichten.’ Ook de podiumverlichting wordt aangepakt.

Alle lampen worden vervangen door ledverlichting – ook die in de kroonluchters. ‘Als je led dimt, wordt het vaak kil.’ Een zoektocht van drie jaar leverde de lamp op die zijn warme gloed wél behield. ‘Stel je voor: elk lampje krijgt zijn eigen nummer, zodat het apart aangestuurd kan worden.’

Nu kunnen wij per hijspunt 65 kilo takelen, straks is dat 250 kilo

Hijsinstallatie

Er komt een nieuwe geluidsinstallatie, de regieplekken worden verbeterd en er is straks de mogelijkheid om schermen voor projectie en boventiteling in te hangen. Het plafond is een project op zich, vertelt Van Poppel. Lachend: ‘Wij noemen dat het gatenplan.’ Die gaten zijn niet alleen nodig voor licht en luidsprekers. Op de zolder boven de Kleine Zaal komt een stalen frame waaraan een hijsinstallatie wordt gehangen. ‘Nu kunnen wij per hijspunt 65 kilo takelen, straks is dat 250 kilo.’ Dat biedt flexibiliteit. ‘De ombouwtijden kunnen we daardoor flink verkorten.’

Tijdelijke opslag van steigermateriaal in de omloop van de Kleine Zaal. De verbouwing gebeurt in vier fases, steeds is een andere hoek van de zaal aan de beurt

Vier fases

Op de achtergrond klinkt het geluid van een stofzuiger. Een schoonmaker is bezig de Kleine Zaal in orde te maken voor het avondconcert. De planning van de werkzaamheden is volledig afgestemd op de concerten en repetities. ‘Kun je nagaan, vanochtend stond er nog een steiger.’ De verbouwing gebeurt in vier fases, steeds is een andere hoek van de zaal aan de beurt. Tweede week september moet het klaar zijn.

Intussen is fase twee bijna afgerond. Van Poppel kijkt tevreden terug. ‘De eerste fase was het spannendst, want gaat alles zoals we dat hadden bedacht? Je hebt te maken met een oud monument, je komt soms gekke dingen tegen.’ Bij het boren raakten ze laatst een oude kabel. ‘Dan schrik je wel even. Maar weet je, zulk soort dingen gebeuren.’

Je hebt te maken met een oud monument, je komt soms gekke dingen tegen

Als we even later de Kleine Zaal binnenlopen, zijn de bouwvakkers vertrokken. De vleugel staat alweer op het podium, een pianostemmer is aan het werk. Alleen wat gruis in een hoekje herinnert aan de verbouwing. En wie goed kijkt, ziet in de wanden de gleuven voor de nieuwe bekabeling. ‘Die worden nog keurig weggewerkt’, zegt Van Poppel. ‘Het leuke is: het publiek zal straks nauwelijks iets van de veranderingen zien.’ Maar merkbaar zijn ze zeker. ‘Ik vergelijk het met een auto: in een ouderwetse wagen kun je rijden, maar een nieuw model biedt zoveel meer comfort.‘ Nog een paar weken, en de Kleine Zaal is weer helemaal klaar voor de toekomst.

De verbouwing van de Kleine Zaal is mede mogelijk gemaakt door de Stichting Edwin Bouw Fonds, het Fonds Kleine Zaal en de genereuze bijdragen van twee particuliere schenkers.