AVROTROS-presentator Hans van den Boom neemt na 30 jaar afscheid

De zondagochtend in Het Concertgebouw was voor Hans van den Boom heilig. ‘Die gaat vóór familie of ziek-zijn. Ik vond het ongelogen nog elke zondag ónt-zét-ténd leuk om in mijn auto te stappen en naar Amsterdam te rijden.’ De gekste details uit drie decennia Het Zondagochtend Concert weet hij zich te herinneren. Zo somt hij moeiteloos het programma op dat het Residentie Orkest speelde tijdens het allereerste concert op 4 september 1994.

Voor de allerlaatste keer presenteert Hans van den Boom Het Zondagochtend Concert vanuit Het Concertgebouw. Rechts zijn opvolger Saskia Voorbach

Via de School voor Journalistiek en een baan als verslaggever bij STAD Radio Amsterdam – ‘in die tijd zat ik al vijf keer per week in Het Concertgebouw’ – kwam Van den Boom in 1990 terecht bij de muziekafdeling van de AVRO. Hij ontdekte al snel dat hij veel meer van klassieke muziek wist dan menig beroepsmusicus. Zijn repertoirekennis is indrukwekkend, evenals zijn fenomenale geheugen. ‘Zo weet ik bijvoorbeeld ook nog wie alle doelpunten maakte in de Europacupfinales van Ajax.’

Hans van den Boom in gesprek met dirigent Vassily Sinaisky in het eerste seizoen van Het Zondagochtend Concert

Terugblik

Terugblikkend op dertig jaar Het Zondagochtend Concert noemt Van den Boom twee concerten die hem speciaal zijn bijgebleven. ‘Een Spaanse dirigent deed de Symfonie in d van César Franck. Bij de repetities merkten we dat hij het tempo nogal langzaam nam, het duurde en het duurde. Het Zondagochtend Concert mag niet te lang zijn hè, want dan moet de stofzuiger weer door de zaal. De producent van het concert zei toen: “Kunnen we hem niet vragen het een beetje sneller te doen?” Waarop ik zei: “Nee joh, dat kan je niet maken, dit is zijn artistieke visie.” Maar de volgende ochtend vroeg zij het tóch. En jawel hoor, tak-tak-tak, hij was ruim op tijd klaar.’

Wij bellen, bellen, bellen, op zoek naar een vervanger, niemand die kon

En de keer dat een Duits barokorkest kwam spelen. ‘Ze belden vlak voor het concert op: die sopraan die jullie hebben aangekondigd, dat moet een vergissing zijn, wij komen met Martina Rüping. Oké, dachten we, prima. Maar op zaterdagochtend bleek dat Rüping ergens op een vliegveld vastzat vanwege de sneeuw. Wij bellen, bellen, bellen, op zoek naar een vervanger, niemand die kon. Die avond zong Claron McFadden met het Jazz Orchestra of the Concertgebouw in de Grote Zaal. In de pauze zijn we op haar afgestapt: zou je… ? Ze moest die zondag rond het middaguur het vliegtuig hebben en één van de stukken kende ze niet. Maar ze bladerde de partituur door en zei: “Doe ik.” Die zondagochtend stond ik op het podium om de wijziging aan het publiek te communiceren. Ze vonden het gewéldig.’

Dirigeren

Een persoonlijk hoogtepunt was de viering van twintig jaar Het Zondagochtend Concert. ‘Iemand had bedacht dat ik een toespraakje zou houden en dat ik daarvoor in rokkostuum de trap moest afdalen. Toen heb ik de historische woorden gesproken: “Als ik in rokkostuum de trap afkom, dan wil ik ook dirigeren.”’ Aldus geschiedde: onder leiding van Hans van den Boom speelde Het Gelders Orkest Lang zal die leven. ‘Dat was wel even kicken hoor.’ Er is nog een foto van, zegt Van den Boom terwijl hij op zijn telefoon scrolt. ‘Kijk, hier heb je ‘m, de foto die alle andere foto’s overbodig maakt.’

Hans van den Boom op de bok bij Het Gelders Orkest, september 2014 © Michel Schnater

Monomane klassieke-muziekgek

‘Ik ben een monomane klassieke-muziekgek. Waar die liefde vandaan komt? Wist ik het maar. Klassieke muziek speelde bij ons thuis in Oss in elk geval geen enkele rol. Ik was een jaar of zes, zeven toen ik voor het eerst een orkest hoorde: de Afscheidssymfonie van Haydn. De openingsmaten stonden op een singeltje uitgegeven ter gelegenheid van het vertrek van ingenieur Otten, directeur van Philips, waar mijn vader werkte. Het ding had jaren in een la gelegen, want wij hadden aanvankelijk geen pick-up.’

Een buitenbeentje ben ik altijd al wel geweest

‘Ik weet nog goed dat ik dacht: wat is dit?! Vanaf dat moment ben ik klassieke platen gaan kopen, bakken vol, dat is helemaal uit de hand gelopen. Ik herinner me dat klasgenootjes in de brugklas ruziemaakten of ze voor de Beatles of de Rolling Stones waren. Ík was voor Rachmaninoff, daar hadden ze nog nooit van gehoord. Een buitenbeentje ben ik altijd al wel geweest.’

Hans van den Boom en zijn opvolger Saskia Voorbach

Komen aanwaaien

Van alle zondagen sinds 1994 heeft hij er zelf maar drie gemist. ‘Eén keer omdat ik die dag voor de AVRO iets anders moest doen, één keer omdat ik tijdens een vakantie met mijn fiets over de kop was gegaan en van alles had gebroken, en afgelopen voorjaar omdat ik een concertreisje naar Londen had. Na al die jaren dacht ik: nu mag dat weleens.’

Ik vind mezelf een ontzettende bofkont dat ik dit werk heb mogen doen

‘Alles is mij altijd komen aanwaaien, dat is wel een beetje de rode draad in mijn leven. Misschien dat ik me daarom niet zo druk maak over mijn toekomst. Ik vind niks leuker dan over klassieke muziek evangeliseren. Het zwarte gat schuif ik nog maar even voor me uit. Ik vind mezelf een ontzettende bofkont dat ik dit werk heb mogen doen. Soms denk ik: waar heb ik, jongetje uit Oss, het aan verdiend?’

V.l.n.r. Simon Reinink, algemeen directeur van Het Concertgebouw, AVROTROS-presentator Hans van den Boom en zijn opvolger Saskia Voorbach na afloop van Het Zondagochtend Concert op 26 mei

Dit artikel is een bewerking van een interview met Hans van den Boom dat eerder op /Ontdek verscheen.