Mahlerman doet verslag - Dag 8

Voor de draaideur van Het Concertgebouw wacht een bus. ‘Cast Malle Babbe’ staat op een geplastificeerd stuk karton achter het raam. Mijn Mahlerhoofd begint vreemde verbanden te leggen. Doet Anna Lucia Richter daarin mee? Gaat Julius Drake ook daar begeleiden? Is Malle Babbe uiteindelijk geen musical over Rob de Nijs maar over het leven van Alma Mahler geworden? Het zou zo maar eens kunnen. Daar komt Herman Rieken aan, slagwerker bij het Concertgebouworkest. Moet hij het ritme van de regen op het zolderraam gaan verklanken? 'Plitter pletter plitter pletter, luister luister naar die regenbui'.

Herman Rieken komt de Mahler Walk begeleiden, een ommetje door de buurt langs panden en plaatsen uit de geschiedenis van het Concertgebouworkest, en Mahler. Hij legt aan de vijftien weetjeshongerige wandelaars onder andere uit dat Café Viotta genoemd is naar Henri Viotta, de Nederlander die op 11 april 1888 het openingsconcert van Het Concertgebouw leidde. In dat Café Viotta raak ik die avond aan de praat met John. Hij is 89, wat maakt dat hij werd geboren rond de tijd dat Henri Viotta stierf. Alles haakt hier in elkaar. Het is wellicht zijn laatste Mahlerfestival, zegt John, ‘zeker als ze nog lang wachten om het een volgende keer te doen’. Straks gaat hij met zijn zoon naar de uitvoering van de Zevende symfonie door het Chicago Symphony Orchestra onder leiding van Jaap Van Zweden. Het is het enige concert dat hij van dit Mahler Festival meepikt, en met een reden. Hoewel hij zijn hele leven intensief met muziek bezig is geweest en er ook over schreef voor vakbladen, is de Zevende de enige Mahlersymfonie die hij nog nooit live heeft gehoord.

Het wordt zeven uur. John twijfelt om naar de inleiding van Morten Solvik te gaan. Ik raad hem dat ten stelligste af, ik schrik zelf een beetje van mijn eigen stelligheid. Niet dat de inleidingen van Solvik niet goed zijn - die zijn zelfs uitstekend - maar mijn mahlerhart zegt dat als je op je 89ste voor het eerst de Zevende bijwoont, dat je dat maar beter onbevangen kan doen. Eerste keren op je 89ste, daar moet je niet te veel bij willen nadenken of door kennis laten beïnvloeden. Duik erin. En kom weer boven.

Ook bij mij is de Zevende symfonie een blinde vlek. Ik besef dat de opname die ik ervan heb met het Chicago Symphony Orchestra is - net zoals vanavond - maar dan onder Claudio Abbado. Zo’n DG Masters-cd. Midprice. Zelden beluisterd. Wie het cd-tijdperk heeft zien komen en gaan, verbindt een compositie vaak aan een cd-opname. De rest van de Mahler-symfonieën verbind ik daarom aan de cd’s van het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Edo de Waart. Ook al midprice, beter op een studentenbudget afgestemd.

De man naast wie ik tijdens het concert beland, lijkt de Zevende beter te kennen. Zo goed zelfs dat hij ze meent te moeten meedirigeren. Met handbewegingen geeft hij inzetten aan, bij de aanzet naar een climax verkrampt zijn lichaam. Hij lijkt een dirigent in het diepst van zijn gedachten, maar je wenst op de duur toch dat het bij die gedachten zou blijven. Toegegeven, dat is moeilijk, als je vlak bij het Chicago Symphony Orchestra zit.

Na afloop kijk ik tevergeefs uit naar John. Hoe was dat nu? Wat heeft hij geleerd over de Zevende symfonie? Ik hoop dat hij antwoorden heeft, want ik heb veel vragen.

Zurückhaltend,

Tot morgen,

Mahlerman

Drie momenten van de dag:

• Het besef dat Gustav Mahler naar een vreemde schoorsteen stond te kijken in de Van Eeghenstraat
• De tiramisu in Café Viotta
• De hoorns van het Chicago Symphony Orchestra